चुकीच्या सरकवेगामुळे कटर तुटले

 

 

 

 

 

 

 

 

पहिल्या अॅक्सलवरील खाच केवळ परीघावर (पेरिफेरल) होती. ती अक्षाला समांतर अशी व्यासावर होती. त्यासाठी कार्यवस्तूला सरकवेग (फीड) देणे योग्य होते. दुसऱ्या अॅक्सलची खाच अक्षाला काटकोनात आरपार होती. त्यामुळे दुसऱ्या अॅक्सलमध्ये कटरचा प्रवेश वेगळ्या प्रकारचा होता. यामध्ये कटरच्या 'आर्क ऑफ काँटॅक्ट' या सूत्राचा वापर केला होता. जी पद्धत पहिल्या अॅक्सलसाठी होती तीच पद्धत दुसऱ्या अॅक्सलसाठी वापरून चालणार नव्हते आणि नेमके तेच केले गेले. मशीन नियोजन विभागाने याकडे दुर्लक्ष केले. आरपार खाचेसाठी समांतर खाचेच्या मशीनमध्ये पूर्वीप्रमाणेच कार्यवस्तूला सरकवेग देऊन खाचेचे यंत्रण केले, ज्यात 'आर्क ऑफ काँटॅक्ट' अगदी अयोग्य होता. त्यामुळे कटर तुटायला लागले. जेव्हा कटरची सरकवेग देण्याची पद्धत बदलून योग्य प्रकारे (चित्र क्र. 2) सरकवेग देण्यास सुरुवात केली तेव्हा कटर तुटण्याची समस्या थांबली.

 

 

निष्कर्ष : टूल निवडणाऱ्या तज्ज्ञांकडून आणि नियोजन करणाऱ्या विभागाशी चर्चा न करता बदल करू नयेत. तसेच एखाद्या गोष्टीबद्दल पूर्ण माहिती घेतल्याशिवाय कोणतेही प्रयोग करू नयेत हे या घटनेवरून लक्षात घेणे गरजेचे आहे. जेव्हा यंत्रण (मशीनिंग) प्रणालीमध्ये सरकवेग देण्याची पद्धत बदलली तेव्हा कटर तुटण्याची समस्या थांबली.

 

9225631129

sbd20766@gmail.com

सुरेंद्र दातार यांत्रिकी अभियंते असून, टाटा मोटर्समध्ये 34 वर्षे टूल इंजिनिअरिंग विभागात DGM पर्यंतच्या विविध पदांवर काम करून निवृत्त झाले आहेत.