पार्टिंग ऑफ करतानाचे नियोजन

 

सी.एन.सी. लेथवर पार्टिंग, ग्रूव्हिंग आणि पिक ऑफ आदी यंत्रण कामे करणे जरी अगदी मूलभूत आणि सोपे वाटत असले, तरी CAM नियोजन टप्प्यात त्यावर काळजीपूर्वक विचार करणे आवश्यक आहे. या कामांचे नियोजन करताना काही महत्त्वाचे मुद्दे विचारात घेणे आवश्यक असते. उदाहरणार्थ,

1. कापले जाणारे मटेरियल आणि त्याचा व्यास

2. वापरले जाणारे टूल, त्याची भूमिती आणि ताकद (स्ट्रेंग्थ)

3. शीतक माध्यम आणि चिप बाहेर नेण्याची तंत्रे

4. यंत्रभाग पकडण्यातील दृढता (रिजिडिटी)

5. मशीन टॉर्क आणि यंत्रभाग हाताळणी

6. कर्तनवेग, सरकवेग (फीड) पॅरामीटर

7. पोस्ट प्रोसेसरशी संबंधित विचार

पुढे जाण्यापूर्वी, आपण या प्रकारच्या यंत्रण कामातील प्रत्येक संज्ञेचा अर्थ काय आहे, ते समजून घेऊ.

 

पार्टिंग

 

तयार झालेला यंत्रभाग एका पातळ, मजबूत आणि तीक्ष्ण कटिंग टूलच्या साहाय्याने, त्याच्या स्टॉकमधून तोडून वेगळा करणे किंवा स्टॉक मटेरियलचा नको असलेला भाग काढून टाकणे, या लेथवरील कामाला पार्टिंग असे म्हणतात. पार्टिंगमध्ये साधारणतः नेहमीच, कच्च्या मालाच्या परिघावर (सरकमफरन्स) स्थिर सरकवेगाने (फीड रेट) लंबवत काप घेतला जातो. हे करताना पार्टिंग टूलचे टोक, कच्च्या मालाच्या फेसच्या मध्यबिंदूशी जुळत असल्याचे सुनिश्चित केले जाते.

 

 

 

पिक ऑफ/कट ऑफ

सब स्पिंडल असणाऱ्या काही विशेष सी.एन.सी. लेथमध्ये, बॅक टू बॅक पार्टिंग आणि पिक ऑफ ऑपरेशनद्वारे (चित्र क्र. 5)मुख्य स्पिंडलमधून यंत्रभाग आपोआप हस्तांतरित करता येतो. कॅन केलेल्या आवर्तनाद्वारे किंवा मुख्य स्पिंडल आणि सब स्पिंडलची कामे स्वयंचलितपणे समायोजित (सिंक्रोनाइज) करून, CAM सॉफ्टवेअरच्या मदतीने पिक ऑफ/कट ऑफ हे यंत्रण प्रोग्रॅम केले जाऊ शकते.

काही उत्पादनांच्या सेटअपमध्ये मोठ्या प्रमाणात स्वयंचलनाचा अंतर्भाव असतो. अशा प्रकारच्या सेटअपमध्ये, स्पिंडलमधील कार्यवस्तू पकडण्यासाठी, कार्यवस्तूची समायोजित उचलणी आणि ठेवणी (सिंक्रोनस पिकिंग अँड प्लेसिंग) यासाठी रोबोचा वापरदेखील केला जातो. आता, ग्रूव्हिंग यंत्रण करताना विचारात घेतल्या जाणाऱ्या मुद्द्यांबद्दल अधिक समजून घेऊ.

 

चित्र क्र.5

 

चित्र क्र.6

2. वापरले जाणारे टूल, भूमिती आणि ताकद

टूलिंग क्षेत्रामध्ये, विशेषतः आधुनिक पार्टिंग टूलच्या (चित्र क्र. 6) संबंधात बरेच चांगले बदल झाले आहेत. मोठ्या संख्येने पार्ट ऑफ ऑपरेशन करणे म्हणजे जलदगतीचे उत्पादन असा कल सध्याचा आहे. त्यामुळे त्याचे नियोजन करताना विश्वसनीयता, गुणवत्ता आणि दीर्घ आयुर्मान ही टूलची काही महत्त्वपूर्ण वैशिष्ट्ये विचारात घेतली पाहिजेत. कंपने (व्हायब्रेशन), डाउनफोर्स आणि तीक्ष्ण कडा (शार्प एज) यांसारख्या घटकांचा टूल/मटेरियलवर नकारात्क परिणाम होऊ शकतो. त्यामुळे टूलची भूमिती आणि त्याची ताकद या बाबी महत्त्वपूर्ण ठरतात.

 

चित्र क्र. 7

 

4. यंत्रभाग पकडण्यातील दृढता (रिजिडिटी)

यंत्रभाग पकडण्याचे तंत्र आणि रिजिड क्लॅम्पिंग या बाबीदेखील अत्यंत महत्त्वाच्या आहेत. उदाहरणार्थ, चक जॉमधून यंत्रभाग निसटल्यास, टूल आणि मटेरियलचे नुकसान होऊ शकते. कार्यवस्तू अयोग्यरीतीने पकडल्यामुळे पातळ पार्टिंग टूलमध्ये अनुनाददेखील (रेझोनन्स) निर्माण होऊ शकतो, ज्यामुळे चॅटरिंग होऊ शकते आणि टूल तुटूसुद्धा शकते.

 

5. मशीन टॉर्क आणि यंत्रभाग हाताळणी

विशेषतः लहान यंत्रभागांमध्ये कापल्या जाणाऱ्या मटेरियलच्या बाबतीत, मशीन टॉर्क (चित्र क्र. 10) खूप महत्त्वाचा असतो. पुरेसा टॉर्क नसला, तर टूल पार्टिंग प्रक्रियेदरम्यान मध्येच अडकू शकते. काही बाबतीत, जर टॉर्क दीर्घ काळासाठी त्याच्या रेटिंग मूल्यापेक्षा जास्त असेल, तर त्यामुळे मोटरचे कायमस्वरूपी नुकसान होऊ शकते.

6. कर्तनवेग, सरकवेग पॅरामीटर

 

चित्र क्र. 11

7. पोस्ट प्रोसेसरशी संबंधित विचार

पोस्ट प्रोसेसरमध्ये सशर्त विधाने (कंडिशनल स्टेटमेंट) आणि प्रोग्रॅमिंग लॉजिकद्वारे सानुकूल सरकवेग, आवर्तने (सायकल) आणि मशीनच्या कमांड असे आउटपुट मिळू शकतात. स्वयंचलनासाठी तर हे आवश्यकच असते. यंत्रभागाची हाताळणी आणि सिंक्रोनायझेशन अशी इतर वैशिष्ट्येसुद्धा पोस्ट प्रोसेसरद्वारे नियंत्रित केली जातात. संदर्भासाठी चित्र क्र. 12 आणि 13 पहा.