फेस ग्रूव्हिंग

 ग्रूव्हिंग, फेस ग्रूव्हिंगमध्ये विविध प्रकारच्या खाचांचा (ग्रूव्ह) समावेश होतो. आवश्यकतेनुसार, यंत्रभागाच्या बाह्य व्यासावर (OD), अंतर्व्यासावर (ID) किंवा फेसवर या खाचा केल्या जातात. लेखाच्या या भागात फेस ग्रूव्हिंग यंत्रणाबाबतचे महत्त्वाच्या मुद्द्यांवर लेखत चर्चा करण्यात आला आहे. 

 

  

 

उत्पादन क्षेत्रात विविध कर्तन प्रक्रियेमध्ये पार्टिंग (तुकडे पाडणे) ही अगदी प्राथमिक प्रक्रिया होय. एखाद्या भागाचे (पार्टचे) भरपूर उत्पादन असेल तर, विविध धातूंच्या बारमधून तयार होणाऱ्या भागासाठी अगदी सुरुवातीपासून ऑपरेशनमध्ये पार्टिंगचा समावेश होतो. एकदा पार्टिंगद्वारे आवश्यक नग तयार झाले की, उर्वरीत प्रक्रिया विविध मशीनवर केल्या जातात.

ग्रूव्हिंग, फेस ग्रूव्हिंगमध्ये विविध प्रकारच्या खाचांचा (ग्रूव्ह) समावेश होतो. उदाहरणार्थ, सरक्लिप खाच, O रिंग खाच, सील रिंग खाच, अंडरकट, ऑइल खाच इत्यादी. आवश्यकतेनुसार, यंत्रभागाच्या बाह्य व्यासावर (OD), अंतर्व्यासावर (ID) किंवा फेसवर या खाचा केल्या जातात. लेखाच्या या भागात आपण फेस ग्रूव्हिंग यंत्रणाबाबतचे महत्त्वाचे मुद्दे लक्षात घेणार आहोत.

अ. फेस ग्रूव्हिंगमध्ये आपल्याला अक्षीय यंत्रण करावे लागते. कार्यवस्तूच्या फेसवरील खाच, अरीय (रेडियल) असल्याने वापरावयाच्या टूलला (रेडियल शेप) कर्व्हेचर देणे आवश्यक आहे. तसेच चिप तयार होणे आणि त्या बाजूला करणे यामध्ये काळजी घेणे फारच महत्त्वाचे असते. कारण खाचेची रुंदी आणि रेडियल भागामुळे चिप अडकून किंवा चिटकून राहिल्यास इन्सर्ट तुटण्याची शक्यता असते. त्यामुळे सर्वप्रथम फेस ग्रूव्हिंगसाठी योग्य टूलची निवड करणे फार महत्त्वाचे असते.

आ. टूल निवडीसाठी महत्त्वाचे मुद्दे
1. कार्यवस्तूचे मटेरियल
2. इन्सर्टची रुंदी आणि लांबी (खाचेच्या आकाराप्रमाणे) आणि हत्यारधारक (टूल होल्डर)
3. इन्सर्टची भूमिती
4. इन्सर्ट क्लॅम्पिंग
5. शीतकाचा वापर 

 

· कार्यवस्तूचे मटेरियल : फेरस, नॉन फेरस आणि हीट रेझिस्टंट स्टील असे मटेरियलचे तीन प्रकार आहेत. फेरस मटेरियलमध्ये कास्ट आयर्न, मॅलिएबल कास्ट आयर्न, नोड्युलर कास्ट आयर्न, स्टील आणि स्टेनलेस स्टील यांचा समावेश होतो. तर, नॉन फेरस मटेरियलमध्ये अॅल्युमिनिअम, कॉपर, ब्रास (गनमेटल इत्यादी) यांचा समावेश होतो. हीट रेझिस्टंट मटेरियलमध्ये आयर्नमधील उच्च श्रेणीचे मिश्रधातू, निकेल, कोबाल्ट, टायटॅनिअमयुक्त मिश्रधातू, 45 ते 65 कठीणता असलेल्या स्टील भागांचा समावेश असतो. आता एवढी मटेरियल म्हणजे प्रत्येक मटेरियलची अंगभूत गुणवैशिष्ट्ये वेगळी तसेच त्याहीपुढे जाऊन त्याच्यापासून इतर घटक (एलिमेंट) घालून तयार झालेले मिश्रधातू, उष्णतोपचार, कठीणता (हार्डनेस) या सर्व घटकांचा पुढील प्रक्रियांवर परिणाम होत असतो.

· इन्सर्टची रुंदी आणि लांबी (खाचेच्या आकाराप्रमाणे) आणि हत्यारधारक (टूल होल्डर) : सर्वसाधारणपणे फेस ग्रूव्हिंगमध्ये खोलीसाठी खाचेचा मोठा व्यास आणि छोटा व्यास लक्षात घेता आणि अक्षीय यंत्रण असल्याने टूलला भक्कमपणा आणि स्थिरता (स्टॅबिलिटी) आवश्यक असते. खाचेच्या मोठ्या व्यासापासून यंत्रण चालू केल्यास टूलसाठी वक्राकार भाग (कर्व्ह पोर्शन) कमी मिळतो. अर्थात कमीतकमी यंत्रण खोली असलेले टूल, जास्तीतजास्त रुंदीचा इन्सर्ट आणि हत्यारधारक (चित्र क्र. 1, 2) शक्य तेवढा मोठा घेतल्यास स्थिरतेबरोबरच चिप तयार होणे आणि चिप वाहून नेण्यामध्ये सुधारणा होते. 

 

 

 

चित्र क्र. 1 : मोठ्या व्यासाचे टूल