फानुकचा जादुई प्रोग्रॅम

 

 

आजच्या माहिती तंत्रज्ञानाच्या युगात, कमी वेळात अधिक काम करू शकतील अशी जलद आणि अचूक सी.एन.सी. मशीन विकसित करण्यात येत आहेत. आता CAD/CAM चा वापर वाढला आहे आणि त्यापासून पुढील दोन पद्धतीने सी.एन.सी. नियंत्रणाचे प्रोग्रॅम बनविता येतात हे तुम्हाला माहीतच असेल.

 

1. मॅन्युअल प्रोग्रॅम इनपुट : यात प्रोग्रॅमर त्याच्या कौशल्यानुसार स्वत: विचार करून प्रोग्रॅम लिहितो आणि मशीनच्या कंट्रोल सिस्टिममध्ये प्रविष्ट करतो.

2. संगणकाच्या साहाय्याने उत्पादन (कम्प्युटर एडेड मॅन्युफॅक्चरिंग, CAM)  यात एका अत्याधुनिक सॉफ्टवेअरद्वारे संगणकामध्ये यंत्रभागाचे मॉडेल तयार केले जाते. त्यानंतर त्याचे यंत्रण करण्यासाठी काही माहिती (डेटा) पुरवून संगणकाद्वारे काही गणना (कॅल्क्युलेशन) केली जाते आणि प्रोग्रॅम बनविला जातो.

या दोन्ही पद्धती प्रचलित आहेत आणि सर्व सी.एन.सी. वापरकर्ते याच पद्धती वापरत आले आहेत. पहायला गेले, तर मॅन्युअल प्रोग्रॅम इनपुट पद्धतीमध्ये बरीच गणना करावी लागते. त्यासाठी बराच वेळ लागतो आणि एक छोटीशी चूकदेखील धोकादायक असू शकते आणि त्यामुळे मशीनमध्ये अपघात होऊ शकतो.

मॅजिक (मॅक्रो) प्रोग्रॅम हे कार्य अधिक सुलभ कसे करते आणि प्रोग्रॅममध्ये मॅक्रो व्हेरिएबलचा वापर करून कमी वेळात सुलभ प्रोग्रॅम कसा तयार करता येतो, ते जाणून घ्यायचा आपण प्रयत्न करू. मॅजिक प्रोग्रॅम म्हणजे मॅक्रो प्रोग्रॅम, दुसरे काहीच नाही!

 

मॅक्रो प्रोग्रॅमिंग

मॅक्रो प्रोग्रॅमिंग हा प्रोग्रॅमिंग तंत्राचा एक भाग आहे, जो मानक सी.एन.सी. प्रोग्रॅमिंग पद्धतींमध्ये अधिक शक्ती आणि लवचिकता आणण्यासाठी अतिरिक्त नियंत्रणे आणि वैशिष्ट्ये जोडतो. सर्व सी.एन.सी. प्रणालींसाठी 'मॅक्रो' ही प्रोग्रॅमिंगची एक भाषाधारित पद्धत आहे. सी.एन.सी. प्रणालीमध्ये सामान्यतः C++ किंवा व्हिज्युअल बेसिक अशा उच्चस्तरीय भाषा, त्यांचे अनेक प्रकार आणि डेरिव्हेटिव्ह वापरले जातात. विविध संगणक अॅप्लिकेशनसाठी किंवा अत्याधुनिक सॉफ्टवेअर विकसित करण्यासाठी, संगणक सॉफ्टवेअर व्यावसायिक त्यांचा सर्वत्र उपयोग करतात.

फानुक मॅक्रो ही केवळ काटेकोर परिभाषा असलेली भाषा आहे इतकेच नाही, तर ते केवळ सी.एन.सी. मशीनवर विशेष हेतूसाठी (स्पेशल पर्पज) वापरले जाणारे एक सॉफ्टवेअर आहे. तथापि, सी.एन.सी. मॅक्रो प्रोग्रॅम प्रगत संगणक भाषांमध्ये आढळणाऱ्या बऱ्याच वैशिष्ट्यांचा वापर करतात.

 

वैशिष्ट्ये

फानुक मॅक्रोमध्ये पुढील वैशिष्ट्ये असतात.

1. अंकगणित आणि बीजगणित यांच्यावर आधारित गणना

2. त्रिकोणमितीवर आधारित गणना

3. व्हेरिएबल माहिती संग्रह

4. तर्कसंगत काम (लॉजिकल ऑपरेशन)

5. लूपिंग

6. त्रुटींची तपासणी

7. अलार्म जनरेशन

8. इनपुट आणि आउटपुट आणि इतर अनेक वैशिष्ट्ये

मॅक्रो प्रोग्रॅम काही प्रमाणात मानक सी.एन.सी. प्रोग्रॅमसारखा दिसतो, परंतु त्यात नेहमी आढळत नाहीत अशी बरीच वैशिष्ट्ये समाविष्ट असतात. मूलत: मॅक्रो प्रोग्रॅम हा एक नित्याचा सबप्रोग्रॅम म्हणून डिझाइन केलेला आहे. तो त्याच्या स्वतःच्या प्रोग्रॅम नंबर (O) अंतर्गत संग्रहित केलेला असतो. त्याला मुख्य प्रोग्रॅमद्वारे किंवा दुसऱ्या मॅक्रोद्वारे G कोड (सहसा G65) वापरून कॉल केले जाते. तथापि अगदी सोप्या स्वरूपातील मॅक्रो वैशिष्ट्ये प्रोग्रॅममध्ये मॅक्रो कॉल न करतासुद्धा वापरली जाऊ शकतात.

 

आवश्यक कौशल्ये

कोणत्याही मानवी प्रयत्नांप्रमाणेच यशस्वी ग्राहकानुरूप मॅक्रो प्रोग्रॅमिंगमध्ये यंत्रशाळेतील कामाचा आणि संबंधित तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्रातला अनुभव तर आवश्यक असतोच, त्याशिवाय काही विशिष्ट कौशल्येही आवश्यक असतात. जेव्हा मॅक्रो प्रोग्रॅमिंगची तुलना पारंपरिक सी.एन.सी. प्रोग्रॅमिंगशी केली जाते, तेव्हा स्टँडर्ड सी.एन.सी. प्रोग्रॅमिंगसाठी लागणारी सर्व कौशल्ये तर पाहिजेतच, पण त्याहूनही काही अधिक कौशल्येही असावी लागतात. स्टँडर्ड सी.एन.सी. प्रोग्रॅमिंगसाठी प्रोग्रॅमरला यंत्रशाळेतील वातावरणातल्या आधी सांगितलेल्या सर्व गोष्टींव्यतिरिक्त बऱ्याच नवीन गोष्टीही समजून घ्याव्या लागतात. कामाचा अनुभव ही एक अमूल्य संपत्ती आहे. मॅक्रो प्रोग्रॅम सुरू करण्याशी संबंधित सर्व कौशल्ये पुढे थोडक्यात दिली आहेत.

1. सी.एन.सी. मशीन आणि कंट्रोल : कंट्रोल ऑपरेशन प्रोग्रॅमिंग

2. यंत्रण कौशल्य : यंत्रण कसे करावे?

3. मूलभूत गणिती कौशल्ये : गणना, सूत्रे

4. प्रोग्रॅम संरचना विकसन कौशल्ये : सुविधा आणि अनुकूलता

5. ऑफसेट आणि टूल भरपाई (कॉम्पेन्सेशन) अॅप्लिकेशन कौशल्ये : विविध समायोजने

6. स्थिर आवर्तने (फिक्स्ड् सायकल) : ती कशी कार्य करतात याची तपशीलवार माहिती

7. मल्टीनेस्टिंग पद्धती समाविष्ट असलेले सबप्रोग्रॅम

8. सिस्टिम पॅरामीटर, त्यांचे हेतू आणि कार्ये

यशस्वी सी.एन.सी. कस्टम मॅक्रो प्रोग्रॅमर होण्यासाठी संगणकीय भाषांचे जुजबी ज्ञानसुद्धा पुरेसे असते. पूर्वी उल्लेख केलेल्या व्हिज्युअल बेसिक, C++, ओल्ड पास्कल डेल्फी, लिस्प टी-इन, ऑटोकॅड आणि इतर बऱ्याच भाषांचे ज्ञान, मॅक्रो शिकण्यासाठी उत्कृष्ट पाया तयार करतात.

G कोड आणि M कोडचे सखोल ज्ञान असणे ही मूलभूत आवश्यकता आहे. सबप्रोग्रॅमचे उच्चस्तरीय ज्ञान असणे अत्यंत आवश्यक आहे. सबप्रोग्रॅम ही मॅक्रो विकासाची पहिली तार्किक पायरी आहे.

आपल्याकडे मॅक्रो पर्याय इन्स्टॉल केलेला आहे का, ते तपासून पहा

आता आपणास मॅक्रो म्हणजे काय त्याबद्दल कल्पना नसली तरीही आपण वापरत असलेल्या नियंत्रण प्रणालीमध्ये (कंट्रोल सिस्टिम) मॅक्रो पर्याय इन्स्टॉल केलेला आहे की नाही, हे आपण मॅक्रो प्रोग्रॅम लिहिण्यापूर्वी जाणून घेणे आवश्यक आहे. हे शोधण्याचा एक अगदी सोपा मार्ग आहे आणि त्यासाठी कोणत्याही विशेष प्रोग्रॅमची आवश्यकता नाही. सी.एन.सी. मशीनला MDI (मॅन्युअल डेटा इनपुट) मोडवर सेट करा आणि पुढील आदेश (कमांड) टाइप करा: #101 = 1

जेव्हा आपण सायकल स्टार्ट बटण दाबाल, तेव्हा दोनपैकी एक शक्यता उद्भवेल. जर कंट्रोल सिस्टिम कंट्रोल (?) किंवा एरर अशी स्थिती न दाखविता सिंटॅक्सची आज्ञा स्वीकारत असेल, तर त्याचा अर्थ असा की मॅक्रो पर्याय इन्स्टॉल झाला आहे. परंतु, जर कंट्रोल सिस्टिम अलार्म संदेश (बहुतेकवेळा 'सिंटॅक्समध्ये त्रुटी' किंवा 'पत्ता आढळला नाही' असा संदेश असतो) देत असेल, तर त्या कंट्रोलमध्ये मॅक्रो पर्याय इन्स्टॉल केलेला नाही. खात्री करून घ्या की, वरील उदाहरणात दाखविल्यानुसार डेटा प्रविष्ट केलेला आहे. त्यात # हे चिन्ह समाविष्ट असले पाहिजे. त्याप्रमाणे, व्हेरिएबल आणि त्याचे मूल्य बरोबर असले पाहिजे. त्यात स्पेस किंवा अन्य कोणतीही चूक नसली पाहिजे, आम्ही मॅक्रोची उपलब्धता तपासण्याचा एक थेट मार्ग दाखविला आहे. # या चिन्हाला चल (व्हेरिएबल) म्हणतात.

 

मॅक्रो व्हेरिएबलचे प्रकार

तक्ता क्र. 1 मध्ये दाखविलेले मॅक्रो व्हेरिएबल सर्व फानुक पद्धतींमध्ये (मॉडेल्स) कार्य करतात. त्यांना एकूण 4 भागांमध्ये विभागले जाते.